Gevangen in taal

Wat gebeurt er wanneer jongeren met spraak-, taal- en communicatieproblemen in aanraking komen met het strafrecht? Dit proefschrift laat zien dat taal juist in deze cruciale context vaak een onzichtbare barrière vormt – met gevolgen voor jongeren om begrepen te worden, hun rechten te begrijpen en effectief te participeren.

Strafrechtelijke procedures zijn sterk verbaal georiënteerd en vragen om een taalniveau dat veel jeugdigen niet beheersen. Dit onderzoek benadrukt daarom het belang van begrijpelijke taal in het jeugdstrafproces en benadert dit vraagstuk onder andere vanuit een kinderrechtenperspectief.

Onderzoek in Nederland en daarbuiten laat zien dat veel jeugdige verdachten kampen met ernstige, vaak niet-gediagnosticeerde taalproblemen. Tijdens het navigeren door het strafproces begrijpen zij hun rechten onvoldoende, hebben moeite hun verhaal te vertellen en lopen daardoor extra risico op misverstanden en verkeerde beslissingen, wat afbreuk doet aan het recht op een eerlijk proces. Toch ontbreekt in het huidige systeem voldoende structurele aandacht voor hun kwetsbaarheid.

In dit pionierende werk, op het snijvlak van logopedie en jeugdstrafrecht, wordt duidelijk hoe taalproblemen een ‘onzichtbare handicap’ vormen in het strafproces. De auteur combineert juridische analyse, empirisch onderzoek en logopedische kennis om te laten zien waar het misgaat én hoe het beter kan.

Met concrete aanbevelingen voor professionals werkzaam binnen het strafrecht – zoals advocaten, verhoorders, rechters en beleidsmakers – biedt dit boek een krachtig pleidooi voor de ontwikkeling van de forensische logopedie in Nederland. Het boek daagt hen uit hun blik te verbreden, taalproblemen te (h)erkennen en procedures daadwerkelijk kindvriendelijker te maken. Waar taal een belemmering vormt voor participatie kan erkenning van taalproblemen de sleutel zijn tot een eerlijker en kindvriendelijker strafproces.

Dit boek laat overtuigend zien waarom die verandering dringend nodig is en hoe zij binnen handbereik ligt.